อบจ. ลำพูน เป็น อบจ. ที่ถูกจับตาอย่างมากหลังการเลือกตั้ง อบจ. ในวันที่ 1 ก.พ. 2568 ที่ผ่านมา เนื่องด้วยเป็น อบจ. เดียว ที่ผู้สมัครนายก อบจ. จากพรรคประชาชนชนะการเลือกตั้ง โดยเมื่อวันอาทิตย์ที่ 16 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา พรรคประชาชนก็ได้จัดกิจกรรม “หละปูนเมือง หละปูนม่วน จวนกั๋นสร้าง” เปิดทาวน์ฮอลล์ระดมสมองรับฟังปัญหาและแนวทางการพัฒนาลำพูนภายใต้ อบจ.ชุดใหม่ Rocket Media Lab จึงชวนมาทำความรู้จัก อบจ. ลำพูน ให้มากขึ้น ผ่านข้อมูลงบประมาณของ อบจ.
ในปีงบประมาณล่าสุด 2568 อบจ. ลำพูน มีงบประมาณ 548, 827,400 บาท น้อยที่สุดเป็นอันดับสองในภาคเหนือ (9 จังหวัด) รองจากแม่ฮ่องสอน โดยมีประชากร 396,753 คน (ข้อมูล ณ ธ.ค. 2567) และเนื่องด้วย อบจ. ไม่มีพื้นที่การทำงานเป็นของตัวเอง แต่เป็นการดูภาพรวมของทั้งจังหวัด อบจ. ลำพูน จึงดูแล 51 ตำบลในจังหวัดลำพูนทั้งหมด
งบประมาณ 548, 827,400 บาทของ อบจ. ลำพูนมาจาก งบฯ ที่รัฐจัดสรรให้มากที่สุด 331,247,650 บาท เมื่อดูในส่วนนี้จะพบว่า รายได้หลักมาจากภาษีมูลค่าเพิ่มมากที่สุด โดยการเก็บรายได้จากภาษีมูลค่าเพิ่มนั้นเก็บจาก พ.ร.บ. สองตัวด้วยกัน รวมแล้วรายได้ส่วนนี้เป็นเงิน 191,600,000 บาท รองลงมาก็คือภาษีรถยนต์ 135,047,650 บาท
รายได้รองลงมาก็คือเงินอุดหนุนจากรัฐ ซึ่งเป็นเงินอุดหนุนทั่วไป 192,446,100 บาท และรายได้ที่มาจากการจัดเก็บเองของ อบจ. จำนวน 25,133,650 บาท ซึ่งรายได้ส่วนนี้เป็นส่วนสำคัญของ อบจ. ที่จะกลายเป็นเงินสะสมในอนาคตให้ อบจ. นำไปใช้เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินต่างๆ เช่น ซื้อวัคซีนโควิด-19 ในช่วงที่ผ่านมา โดย อบจ. ลำพูนมีรายได้จากการจัดเก็บเองจากภาษียาสูบมากที่สุด 10,104,000 บาท รองลงมาก็คือภาษีน้ำมัน 5,000,000 บาท ส่วนค่าปรับการผิดสัญญาแม้จะสูงถึง 1,500,000 บาท แต่ก็มีความไม่แน่นอนในแต่ละปี ส่วนอีกหนึ่งรายได้หลักก็คือ ค่าธรรมเนียมโรงแรม อบจ. ลำพูน มีรายได้ในส่วนนี้เพียง 600,000 บาทเท่านั้น
ในส่วนของรายจ่ายของ อบจ. ลำพูน หากแยกตามประเภทงบจะพบว่าเป็นรายจ่ายในส่วนของงบบุคลากรมากที่สุด 38.66% แต่หากแยกตามแผนงานของ อบจ. จะพบว่าส่วนรายจ่ายที่มากที่สุดคือการบริหารงานทั่วไป ซึ่งก็คืองบบุคลากรต่างๆ หรือโครงการการฝึกอบรมบุคลากรต่างๆ นั่นเอง รองลงมาก็คือแผนงานอุตสาหกรรมและโยธา ซึ่งเป็นงบประมาณที่เกี่ยวข้องกับการก่อสร้างสาธารณูปโภคทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นถนน สะพาน อาคาร คลองส่งน้ำ ฯลฯ ตามมาด้วยแผนงานสาธารณสุข ซึ่งส่วนใหญ่เป็นงบ รพ.สต. จำนวน 69 แห่งที่โอนย้ายมาอยู่ภายใต้ อบจ. และรายจ่ายส่วนต่อมาก็คือแผนงานการศึกษา ซึ่ง อบจ. ลำพูนมีโรงเรียนในสังกัด อบจ. อยู่ 10 โรงเรียนด้วยกัน
ส่วนแผนงานที่มีงบประมาณที่น้อยที่สุดก็คือ การเกษตร จะพบว่า โครงการที่อยู่ในแผนงานนี้ เช่น โครงการช่วยเหลือเกษตรกรผู้มีรายได้น้อย หรือโครงการอนุรักษ์พื้นฟูธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในจังหวัดลําพูน
นอกจากนี้ หากพิจารณาในส่วนของงบค่าก่อสร้างสิ่งสาธารณูปโภค ในหมวดอุตสาหกรรมและโยธา จากข้อบัญญัติงบประมาณ ปี 2565-2568 ของ อบจ. ลำพูน เพื่อดูว่าแต่ละโครงการการก่อสร้างนั้นเป็นการทำอะไร พื้นที่ไหน จะพบว่า 4 ปีที่ผ่านมา อบจ. ลำพูน ใช้งบค่าก่อสร้างสิ่งสาธารณูปโภค จำนวน 284.53 ล้านบาท ไปกับโครงการที่เกี่ยวข้องกับถนน 50.69% หรือเป็นงบประมาณ 189,215,600 บาท รองลงมาก็คือโครงการที่เกี่ยวข้องกับอาคารและสิ่งปลูกสร้าง 24.31% เป็นงบประมาณ 90,740,911 บาท ตามมาด้วย การระบายน้ำและป้องกันน้ำท่วม 15.07%
และจากงบค่าก่อสร้างสิ่งสาธารณูปโภคทั้ง 4 ปีของ อบจ. ลำพูน เมื่อพิจารณาว่าแต่ละโครงการที่เกิดขึ้นนั้น อยู่ในพื้นที่ตำบลใด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมากน้อยแค่ไหนในจังหวัดลำพูนจะพบว่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบล 98.04% เลยทีเดียว
อ่านข้อมูลเรื่องงบประมาณ อบจ. ทั้งหมดได้ที่ https://rocketmedialab.co/pao-2025-collab-3/
